Pierwsza część cyklu artykułów dotyczącego zwinnych metodyk w procesie wytwórczym produktów lub usług w organizacji.
Macierz Ralph’a Stacy’ego oraz różnice między podejściem tradycyjnym a zwinnym
Zwinne metodyki są coraz częściej wybierane przez firmy i organizacje, które swoje działania opierają na realizacji projektów. Eksperci zwracają uwagę na ich wartość również w najnowszych trendach związanych z zarządzaniem projektami. Z naszego doświadczenia wynika ponadto, że zwinne zarządzanie można z powodzeniem wykorzystywać w procesie wytwórczym produktów lub usług w organizacji. Dlatego przygotowaliśmy cykl artykułów związanych z doborem narzędzi oraz metod zwinnego zarządzania do różnego typu projektów. Na dobry początek przybliżamy macierz Ralph’a Stacy’ego oraz różnice między podejściem tradycyjnym a zwinnym.
Według wielu ekspertów zajmujących się zarządzaniem projektami odpowiedzią na liczne wyzwania i problemy dynamicznie zmieniającego się międzynarodowego środowiska biznesowego są zwinne metody zarządzania projektami (pisaliśmy o tym w artykule Siedem trendów w zarządzaniu projektami ). Agile (tłum. zwinny) to podejście, które obejmuje wiele elastycznych sposobów zarządzania projektami przy ścisłej współpracy z klientem oraz w oparciu o ciągłą analizę i doskonalenie procesów.
Różnice między podejściem tradycyjnym a zwinnym
Metod i narzędzi do realizacji projektów jest wiele. Każde z nich wyznacza inne priorytety, skupia się na różnych problemach. Dlatego i droga do osiągnięcia celu może się znacznie różnić. Aby wybrać dla swojej firmy lub organizacji najlepsze rozwiązanie, należy zrozumieć podstawowe różnice pomiędzy podejściem tradycyjnym (Waterfall), a zwinnym (Agile).
Klasyczne (konstruktywne)
Jest to podejście zorientowane przede wszystkim na działanie zgodnie z planem, czemu służy szczegółowy harmonogram działań oraz wykorzystania wszelkich zasobów. W tradycyjnych metodykach zmiany nie są pożądane, ponieważ wymagają przeplanowania lub ponownego oszacowania kosztów. Role i obowiązki klienta, dostawcy oraz wszystkich interesariuszy są ściśle określone i również nie podlegają zmianie. Charakterystyczne jest skrupulatne przygotowanie kontraktu mitygującego ryzyko. Uruchamianie i testowanie w tradycyjnych podejściach odbywa się w osobnej (często ostatniej) fazie projektu. Natomiast wyniki są dostarczane późno, co w rezultacie daje złudne poczucie postępu wykonywanych prac.
Zwinne (adaptacyjne)
Filozofia Agile, odwrotnie niż w podejściach tradycyjnych, skupia się na stałym i jak najszybszym dostarczaniu wyników. Harmonogram działań jest tylko ogólnym planem dla całego projektu. Jest on aktualizowany na bazie dostarczanych rezultatów i informacji. Również inaczej podchodzi się do zmian – każda zmiana jest wręcz pożądana, ponieważ wspiera dostarczanie produktu lepszej jakości. Bardzo charakterystyczne dla metodyk zwinnych jest zaufanie i zwiększenie decyzyjności zespołu wytwórczego oraz ciągła i bardzo bliska współpraca klienta z zespołem wytwórczym. Co bardzo istotne, każda kolejna iteracja dostarcza działający, wartościowy produkt.
Stacy podzielił zadania na cztery różne kategorie: proste, skomplikowane, złożone i chaotyczne. Następnie model wyjaśnia dla każdej kategorii, jakie jest najlepsze podejście do rozwiązania tych zadań. Opiera się on na dwóch wymiarach:
• Niepewność wymagań, który ukazuje to, jak pewne (lub niepewne) są wymagania i jak prawdopodobne jest, że wymagania zmienią się w przyszłości. Zasadniczo ten wymiar mówi o poziomie niepewności tego CO zrobić lub zbudować.
• Niepewność technologii, który ukazuje, jak niepewne jest podejście lub technologia potrzebna do ukończenia zadania (lub zbudowania, np. aplikacji). Dlatego wskazuje poziom niepewności JAK przeprowadzić projekt.
Każde zadanie, które jest do wykonania w projekcie można zakwalifikować do jednej z czterech kategorii. Dla każdej z nich Stacey opracował inne podejście:
• Proste – to zadania, które są dobrze zdefiniowane i łatwe do rozwiązania. Dokładnie wiadomo, co i jak trzeba wykonać. W tym przypadku podejście jest jedno – „Po prostu zrób to!”
• Skomplikowane – te zadania nie są całkowicie jasne pod względem tego, co i w jaki sposób należy zrobić. Podejście do rozwiązania polega na tym, aby przemyśleć działania, sporządzić plan, a następnie zrealizować go.
• Chaotyczne – w przypadku takich zadań nie można niczego przewidzieć, nie wiadomo też jak sobie z nimi poradzić. Nie ma informacji co się wydarzy ani kiedy to nastąpi i jaki będzie miało wpływ na ostateczny rezultat. Nie ma dobrego podejścia do takich zadań. Jednakże warto działać, rozpoznawać problemy i reagować na nie na bieżąco.
• Kompleksowe – zadania te posiadają dość wysoki poziom niepewności, jeśli chodzi o to, co i jak należy wykonać. Często wymagania są niejasne, a wiele z nich zmienia się w trakcie realizacji. Ponieważ w tych przypadkach zazwyczaj nie ma wcześniejszych doświadczeń, należy zbadać sytuację, rozpoznać problemy i dopiero reagować.
Macierz Ralph’a Stacy’ego może przydać się w celu podjęcia decyzji, kiedy i jakie narzędzia stosować, aby uzyskać możliwie najwyższą efektywność. Ten model złożoności pomaga zrozumieć niewiadome pojawiające się w projektach. Wyjaśnia, dla jakiego rodzaju zadań zwinny sposób pracy jest najlepszy oraz kiedy zadziałać może również podejście tradycyjne.
Autor: Tomasz Leśniowski